Kunst(enaar) van Creatie

een interview met Caitlin Matthews

door Egbert Brons

In het weekend van 23 februari jl. gaf Caitlin Matthews een workshop in het landelijk gelegen Schöpping in Duitsland. Net over de grens bij Enschede. De workshop was volgeboekt met een internationaal gezelschap waarvan ik er een mocht zijn. Een unieke gelegenheid om Caitlin te ontmoeten, te zien werken en natuurlijk om haar te interviewen.

Het oeuvre van Caitlin is indrukwekkend. Ze is een autoriteit op het gebied van Keltische wijsheid, mysteries, sjamanisme, oude tradities en auteur van zo’n 70 boeken hierover.

Caitlin, een Ierse voornaam die je uitspreekt als Kathleen, werkt al als sjamaanse leraar sinds eind jaren 70. Als ik vraag iets over haar jeugd te vertellen, vertelt ze hoe ze als kind zo slecht kon zien dat ze haar stem moest gebruiken om te horen wat er in de ruimte om haar heen was. Grappend zegt ze: ‘zoiets als dat wat een vleermuis ook doet. Ik kon zien door resonantie.’ Door haar slechte ogen bracht ze tot haar tiende levensjaar veel tijd liggend in bed door. En daar was het dat ze al zingend een contact opbouwde met haar begeleiding uit de andere wereld. Ze noemt deze begeleiding the shapers. Als ik vraag of ze nog steeds dezelfde begeleiding heeft als in haar jeugd, zegt ze ‘dat is wel wat veranderd naarmate ik ouder werd. Met de verandering in mijn werk is de begeleiding ook anders geworden.’

Ze verteld dat, door het zingen dat ze in haar jeugd zoveel deed, het een bijna vanzelfsprekende stap was om het theater vak in te gaan. En wel als zangeres. Ze koos voor de operaschool. Want een operazangeres zingt en acteert. Twee dingen die ze graag wilde combineren. In het derde jaar van de opleiding werd ze ernstig ziek. Ze kreeg een leverziekte die acht jaar duurde en haar lichamelijk uitputte. Toen the shapers haar uiteindelijk vertelden dat ze of ziek kan blijven of dit kon gaan doen vroeg ze: ‘wat is dit dan?’ Ze vertelt dat ze zich nog precies kan herinneren dat de klok op 2 uur stond toe ze die vraag stelde. Het volgende moment dat ze zich herinnert is dat de klok op half vijf staat en ze in een grote plas water ligt. ‘Ik dacht dat de bovenbuurman het bad had laten overlopen, zoveel water lag er. Ik wist op dat moment dat mijn upperworld spirit in mijn lichaam kwam en dat ik niet te kiezen had voor het commerciële theater maar een leven in spirituele dienst. Voor m’n gevoel tekende ik toen een contact met hen.’ Vanaf dat moment begon ze te herstellen. En kreeg ze allerlei ondersteuning uit onverwachte hoeken. Zoals ze zelf zegt redde dit haar leven. Het was ook de tijd waarin ze haar man John Matthews ontmoette. Caitlin: ‘we zijn samen weggelopen. Dat was 43 jaar geleden en zijn nog steeds samen.’

In die tijd hadden ze veel vrienden die schreven of in het uitgeversvak zaten. In een bijzinnetje verteld ze over haar vriend Philip Pullman die we natuurlijk kennen van zijn bestseller His Dark Materials en de verfilming ervan met de Nederlandse titel Het Gouden Kompas.

Haar eerste publicaties waren gedichten die in een literair magazine verschenen waar haar man John de editor van was. Al lang had ze de wens om te publiceren over westerse esoterische tradities en een bevriende editor introduceerde haar bij een bekende oriëntalist die ze vertelde over haar wens. Lachend zegt ze: ‘hij keek ons van uit de hoogte aan en zei: er is geen westerse esoterische traditie. Dat leidde tot ons eerste boek over de westerse esoterische traditie.’

Caitlin vertelt dat ze in die tijd overdag werkte in een bibliotheek en ’s avonds schreef. Op een typemachine. In die periode begon ze ook met haar werk als leraar over de Arthurian Legends en de Mabinogion.

Als ik zeg dat velen er van dromen om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien met zo’n mooie roeping, begint ze te lachen. Wat voor advies zou je hen kunnen geven? Heel stellig zegt ze: ‘geef je normale baan niet op! Je hebt tegenwoordig zoveel aan je eigen marketing te doen. Als je in het werk van spirituele services zit is het vaak zo dat de mensen die deze diensten nodig hebben dikwijls geen mensen met een ruime beurs zijn. Je kunt er dus bijna nooit van leven. Zelfs voor de meeste bekende spirituele leraren is het hard werken.’ Caitlin zegt dat ze zelf nauwelijks met haar eigen diensten adverteert. Vaak gaat het middels mond-tot-mond reclame. Ze heeft haar handen vol aan de mensen die ze nu helpt en moet daarom dikwijls mensen doorverwijzen.

Als ik vraag of ze zich nooit geprobeerd heeft het zakenleven als opdrachtgever te krijgen zegt ze dat ze is ooit gevraagd door een van de colleges in Oxford voor een business school. Om sjamanisme voor bedrijven op te zetten. Toen ze haar eerste sessie deed en begon te praten over spirit kreeg ze te horen dat ze dat woord niet mocht gebruiken. Ze zegt: ‘ik heb mijn jas aangetrokken en gezegd dat als ik niet over spirit kan praten ik niet voor jullie kan werken. Gelukkig is er sindsdien wel veel veranderd. Toen ik 40 jaar geleden in groep van 50 mensen vroeg wie er wel eens gemediteerd heeft, stak er meestal één zijn hand op. Nu is het vaak omgekeerd en is er één die nog nooit gemediteerd heeft.’

Als ik haar vraag hoe we spiritualiteit in het dagelijks leven meer normaal kunnen maken zegt ze dat er op het begrip spiritualiteit nogal een vervelende lading ligt. Met name omdat gevestigde religies zoveel onheil hebben aangericht. Ze komt met de bekende voorbeelden uit de katholieke kerk. ‘Wat een manier is die misschien kan werken, is via het brede aanbod aan spirituele trainingen. Zoals bijvoorbeeld over leiderschap. Het is alleen zo dat mensen er vaak hun voordeel mee willen doen en meer willen bereiken terwijl spiritualiteit vaak gaat over minder doen.’

Hoe ga je om met mensen die kritiek hebben op het werk dat je doet? ‘Ik ben altijd uitgegaan van spirituele gastvrijheid. Als ik welkom ben dan is mijn werk ook welkom. Als ik niet welkom ben kan mijn werk ook niet ontvangen worden. Ik ben vaak gevraagd om voor ongewone groepen te werken. Ook voor religieuze ordes.’ Ze lacht en zegt: ‘dat was voordat de paus mensen verbood yoga te doen.’ Ze heeft onder andere gewerkt voor de Dominicanen, voor de Sisters of Merci, voor de Quakers maar ook een organisatie van dierenartsen. Vaak hebben ze haar eerder zien werken en willen datzelfde vervolgens ook in hun organisatie. Voordat ze haar werk daar doet stemt zich ze af op wat die organisaties of groepen nodig hebben. ‘Ik doe niet alleen de fysieke voorbereiding maar ook de spirituele.’

Caitlin zegt dat haar boeken slechts het topje van de ijsberg zijn van haar werk. Op mijn vraag welk boek zou je Obodies aanraden zegt ze: ‘dat is een moeilijke vraag want ieder boek gaat over iets anders. Maar de tekst van de Three Cauldrons is aan te bevelen. De Encyclopedia of Celtic Wisdom gaat hier over. En John en ik hebben een nieuw boek geschreven: The Lost Book of the Grail. Het boek Singing the Soul Back Home is ook een aanrader. Het is een mooie introductie voor een sjamanistische praktijk.’ Ze voegt er aan toe: ‘boeken over vergevorderd sjamanisme zijn niet verantwoord om in de huidige tijd te schrijven. Dat soort zaken moeten altijd persoonlijk worden overgedragen. Het meeste van wat ik doe is overigens mondeling en niet geschreven. Net als in de druïdische traditie.’

Hoe noem je jezelf sjamaan, druïde, priesteres? ‘Ik noem mezelf niks. De BBC vroeg me ooit hetzelfde.’ Lachend: ‘ik zei noem me maar freelance mystic dat dekt de lading wel. Het is wel zo dat veel van het werk dat ik doe een priesterlijk karakter heeft.’

Van alle boeken die je geschreven hebt is er vast wel een die je favoriet is. ‘Dat vind ik ingewikkeld. Ik hou wel van mijn fictie. En ook van bijvoorbeeld Diary of a Soul Doctor over cases in mijn praktijk. Daar komt binnenkort een tweede deel van uit.’

Tot slot: voor welke training of workshop die je geeft zou je de lezers van dit interview willen uitnodigen? Ze zegt: ‘de sjamanistische training is voor dit jaar al vol geboekt. Wellicht dat er volgend jaar weer een nieuwe training start. Aan de hand van het werk en leven van de middeleeuwse abdis Hildegard von Bingen geef ik dit jaar een masterclass over het verbinden van Hemel en Aarde. Zingen staat daar centraal. Erg geschikt voor hen die van zingen houden. En op mijn site is een compleet overzicht van trainingen en workshops te downloaden. Ze zijn van harte welkom.’

Meer over Caitlin vind je op haar website www.hallowquest.org.uk.